اسلام گواهان (قرآن)از شرایط گواهان که در آیات قرآن به آن اشاره شده «اسلام» است. ۱ - اسلام گواهان بر مبادلاتاسلامِ گواهان بر مبادلات، از شروط صحت گواهى: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا تَدايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ ... وَ اسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِنْ رِجالِكُمْ ...؛اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! هنگامى كه بدهى مدّت‌دارى به خاطر وام يا داد و ستد به يكديگر پيدا كنيد، آن را بنويسيد... و دو نفر از مردان عادل خود را بر اين حقّ شاهد بگيريد....» «من رجالكم» يعنى «من اهل دينكم». ۲ - اسلام گواهان بر رجوعاسلام گواهان، از شرايط گواهى بر رجوع شوهر به همسر مطلّقه رجعیّه خويش: «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ .... • ... وَ أَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِنْكُمْ وَ أَقِيمُوا الشَّهادَةَ لِلَّهِ ...؛اى پيامبر! هر زمان خواستيد زنان را طلاق دهيد، در زمان عدّه، (در زمانى كه از عادت ماهانه پاك شده و با آنها نزديكى نكرده باشيد)، آنها را طلاق گوييد و حساب عدّه را نگه داريد... ودو مرد عادل از خودتان را گواه گيريد؛ و شهادت را براى خدا برپا داريد....» بنابر احتمالى، مقصود از «اشهدوا» گرفتن شاهد در رجوع به همسر مطلقه رجعيّه است. ۳ - اسلام گواهان بر طلاقاسلام گواهان، از شرايط گواهى بر طلاق: «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ ... • فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ أَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِنْكُمْ ...؛اى پيامبر! هر زمان خواستيد زنان را طلاق دهيد، ... و چون عدّه آنها به پايان نزديك شود، يا آنها را بطرز شايسته‌اى نگه داريد يا بطرز شايسته‌اى از آنان جدا شويد؛ ودو مرد عادل از خودتان را گواه گيريد....» مناسب‌تر با ظاهر امر «اشهدوا» در وجوب اين است كه‌مقصود، شهادت بر طلاق باشد، نه شهادت بر رجوع در عدّه، زيرا وجوب شاهد گرفتن براى طلاق دادن است. ۴ - اسلام گواهان بر زنااسلام گواهان، از شرايط اثبات زنا: «وَ اللَّاتِي يَأْتِينَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْكُمْ ...؛و كسانى از زنان شما كه مرتكب زنا شوند، چهار نفر از شما مسلمانان را بعنوان شاهد بر آنها بطلبيد....» «اربعة منكم» يعنى از مسلمانان. ۵ - اسلام گواهان بر وصیتاسلام گواهان، از شرايط گواهى بر وصیّت: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهادَةُ بَيْنِكُمْ إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنانِ ذَوا عَدْلٍ مِنْكُمْ ...؛اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! هنگامى كه مرگ يكى از شما فرا رسد، در موقع وصيّت بايد از ميان شما، دو نفر عادل را به شهادت بطلبد....» ۶ - سقوط شرط اسلامسقوط شرط اسلام براى شهود وصيّت، در صورت سفر و نبود مسلمان: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهادَةُ بَيْنِكُمْ إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنانِ ذَوا عَدْلٍ مِنْكُمْ أَوْ آخَرانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنْتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَأَصابَتْكُمْ مُصِيبَةُ الْمَوْتِ ...؛اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! هنگامى كه مرگ يكى از شما فرا رسد، در موقع وصيّت بايد از ميان شما، دو نفر عادل را به شهادت بطلبد؛ يا اگر مسافرت كرديد، و مصيبت مرگ شما فرا رسيد....» ۷ - پانویس۸ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۵، ص۴۱، برگرفته از مقاله «شرایط گواهان (اسلام)». |